Decydując się na ślub katolicki godzimy się jednocześnie na brak możliwości rozstania się ze swoim partnerem w żadnych okolicznościach – dopóki śmierć was nie rozłączy, ponieważ ów sakrament jest święty, zawierany przed Bogiem i zakłada właśnie przede wszystkim dozgonne życie wspólnie ze sobą. Istnieją jednak pewne okoliczności, w których sąd biskupi może uznać małżeństwo katolickie za nieważne. Zostanie tym samym uznane ono za nieważne oraz za takie, które nie istniało w zasadzie nigdy, nawet podczas jego formalnego trwania. Potocznie taka procedura nazywana jest unieważnieniem ślubu kościelnego lub rozwodem kościelnym. Cała procedura jest dosyć skomplikowana, trzeba również mieć świadomość, że biskupi przychylają się do wniosku jedynie wtedy, kiedy powód unieważnienia jest naprawdę dobry i sensowny.
Zaczyna się od skargi
Aby zacząć całą procedurę, konieczne jest w pierwszej kolejności spisanie tak zwanej skargi powodowej, a następnie oczywiście jej złożenie w odpowiednim miejscu. W pisanej przez nas skardze powinno się znaleźć przede wszystkim klarowne i rzeczowe wyjaśnienie, dlaczego staramy się o unieważnienie jednego z najważniejszych oraz najpiękniejszych sakramentów, jakich człowiek może dostąpić. Muszą się tam znaleźć bardzo konkretne i szczegółowo opisane przyczyny takiego stanu rzeczy.
Gdzie składamy dokumenty?
Dwa egzemplarze przygotowanej przez nas skargi musimy złożyć w sądzie duchownym, zlokalizowanym przy diecezji, w jakiej odbywał się akt zaślubin, albo – o ile wikariusz sądowy danej diecezji na to zezwoli – w której zamieszkuje jedna ze stron, powód lub pozwany. Każdy tego typu dokument musi mieć dołączony oryginał świadectwa ślubu, a także dokument z Urzędu Stanu Cywilnego, potwierdzający obecny stan cywilny. Czasem konieczne jest również dołączenie do skargi aktu chrztu obu stron. Konieczne będzie przedstawienie w sądzie również listy świadków, którzy są w stanie poświadczyć o sytuacji opisywanej w skardze. Przydadzą się również inne dowody, jakie posiadamy na potwierdzenie naszych słów, mogą to być wiadomości mailowe czy listy, a nawet dokumentacja medyczna. W następnej kolejności każda ze stron trzymuje wezwanie do zawiązania sporu. Na podstawie sporządzonego dokumentu oraz odesłanych odpowiedzi sąd wydaje dekret, w którym zostaje ustalony przedmiot sporu. W tym miejscu nastąpi orzeczenie, co jest powodem unieważnienia małżeństwa.
Postępowanie dowodowe
Dalej następuje typowa rozprawa, podczas której każda ze stron proszona jest o złożenie stosowanych oświadczeń w sprawie, podobnie jak świadkowie, którzy są przesłuchiwani, zbierana jest dokumentacja, po czym każda ze stron ma dziesięć dni na zapoznanie się ze wszystkimi materiałami. Po tym Obrońca Węzła Małżeńskiego wygłasza tak zwane uwagi przedwzrokowe, określa najważniejsze okoliczności przemawiające za ważnością związki, który strony chcą rozwiązać. Strony mają możliwość odpowiedzenia na wszystkie uwagi. Jeśli unieważnienie zapadnie w sądzie pierwszej instancji, sprawa przechodzi wyżej, tam jednak trybunał drugiej instancji przychyla się do decyzji poprzedniego wymiaru sprawiedliwości.
